En je hoeft er geen noot muziek voor te kunnen spelen. Klinkt als een fabeltje? Dat zou je denken, want je hoort meestal alleen geklaag van artiesten over de minieme verdiensten via Spotify. Het kan heel anders. Ik zal je het bewijs laten zien,
Bij het schrijven van mijn artikel over de plannen van Universal en Deezer, dacht ik nog: ‘Wat zeuren die platenbazen nu over rustgevende audio op Spotify en tracks van 31 seconden?’ Leek mij allemaal vrij overdreven. Daar luistert toch niemand naar? Ik ging eens kijken of ik wat van deze tracks kon vinden, om te checken hoe vaak ze zijn gestreamd. Ik viel bijna van mijn bureaustoel. Het blijkt een miljarden business!!
Even zoeken op Rain
Het zou volgens de muziek bobo’s o.a. gaan om geluid van regen. Ik dacht, laat ik om te beginnen eens in Spotify zoeken op Rain. Ik vond al snel deze geverifieerde “artiest” Rain for Deep Sleep.
Kijk eens naar de aantallen streams!!!!
Meer streams dan Radar Love!
Een anderhalve minuut durende track met het geluid van regen, scoorde meer dan 147 miljoen streams! Dat heeft zelfs Golden Earring met Radar Love nog niet gehaald, die staat op het moment van schrijven op 133 miljoen.
Per stream betaalt Spotify gemiddeld een halve cent uit. Rain for Deep Sleep ontving door die regentrack tot op heden dus zo’n 735.000 Euro! En die gast heeft een hele serie tracks en albums op Spotify staan met vele miljoenen streams. Hij wordt dus slapend miljoenen rijker. Onvoorstelbaar! Rain for Deep Sleep is zeker niet de enige. Zoek in Spotify maar eens op Dogs Music, Relaxing Music en je komt nog vele tientallen van deze “artiesten” tegen.
Hemeltergend
Ben je als artiest maanden bezig met een album, het krijgt geweldige kritieken, maar veel streams….., ho maar. Kom je er nu achter dat je voor de verdiensten beter je microfoon in de tuin had kunnen zetten om een regenbui op te nemen.
Trots op deze Nederlander?
Bijzondere vermelding “verdient” het label Strange Fruits, initiatief van de Nederlander Stef van Vugt, die in 2021 door muziekblad RollingStone aan de tand werd gevoeld over de miljoenen streams die zijn tracks behalen. Bizar! 20 miljoen streams per dag! Reken even mee: 20 miljoen x 0,5 cent is € 100.000 per dag!
De best verdienende platenmaatschappij in Nederland: Fruits Music?
Zou zo maar kunnen. Stef van Vugt is nog steeds actief onder de naam Fruits Music. met diverse fruitige artiesten. Als je de credits van hun tracks bekijkt staat daar overal als bron: Fruits Music. 
In een recenter interview met MBW verdedigt Stef zijn business zelfverzekerd. Ik heb een aantal van zijn playlists doorgeworsteld. Het is in ieder geval vaak echte muziek, nou ja muzikaal behang. Die van Jazz Fruits Music kun je zo in je restaurant draaien. Misschien verklaart dat ook het aantal streams, al mag je Spotify officieel niet gebruiken in bedrijven. Bij de gecoverde nummers wordt in de credits netjes de echte componist/tekstschrijver genoemd, dus misschien krijgen die in ieder geval nog de Buma-rechten.
In de dance playlists ook veel covers maar ook origineel werk van echte DJ/producers als Bauke Top.
Maar neem bijvoorbeeld het album Rain and Thunderstorm : 42 tracks van rond de 40 seconden die naadloos in elkaar overlopen. Alle 42 tracks zijn ongeveer 18 miljoen keer gestreamd. Katsjing! Toch zijn er ook tracks van 30 minuten regen als single uitgebracht. Sorteert hij voor op een eventuele vergoeding per minuut?
Frustratie
Ik kan de frustratie van Sir Lucian Grainge nu wel begrijpen. En die van hardwerkende artiesten nog meer. Spotifygebruikers moeten zich ook genomen voelen. In het huidige systeem gaat er namelijk ook een deel van jouw abonnementsgeld naar ontspanningsstreams. Daarover straks meer.
Manipulatie?
Je denkt onmiddellijk dat deze aantallen streams op één of andere manier met manipulatie worden behaald. Het is zeker niet uit te sluiten.
Laat ik om te beginnen een praktijkvoorbeeld geven van streams genereren (streampumping) op een ludieke manier.
Vulfpeck – Sleepify
Vulfpeck bracht in 2014 een album uit op Spotify met de titel Sleepify. De opzet was met laten streamen van tracks van 31 seconden gevuld met stilte hun tour te financieren. Waarom 31 seconden? Onder de 30 seconden afspelen rekent Spotify niet als een echte stream. Luister je langer dan 30 seconden dan telt deze voor vol mee, ongeacht de totale lengte. Vulfpeck riep hun fans op om dat album ’s nachts op repeat te zetten. Dit was hun oproep:
Het lukte ze om op deze manier $20.000 op te halen! De tour kon doorgaan. Spotify kon deze stunt wel waarderen, maar heeft ze toch maar verzocht dit album te verwijderen.
Ik kan me herinneren dat ook rapper Boef ( of was het Lil’ Kleine ?) via de socials een vergelijkbare oproep heeft gedaan. Hij vroeg zijn volgers om zijn nieuwe track herhaaldelijk af te spelen voor minimaal 3o seconden. Resultaat: een record aantal streams. Het speelde een aantal jaren geleden maar kan er op internet niets van terugvinden. Ik weet het niet zeker, dus ik moet hier een slag om de arm houden. Spotify heeft toen geen actie ondernomen, voor zover ik weet, ondanks het feit dat de artiest in kwestie gewoon eerlijk deze opzet uit de doeken deed.
Pakt Spotify dergelijke manipulatie dan niet aan?
Volgens een artikel op Spotify for Artists, treedt Spotify wel degelijk op tegen gemanipuleerde streams.
When we identify or are alerted to potential or confirmed cases of stream manipulation, we take action that may include the withholding of royalties, the correction of streaming numbers, and measures to ensure the artist or song’s popularity is accurately reflected in our charts. Spotify reserves the right to remove manipulated content from the platform.
Dat lijkt goed geregeld, maar er zullen er ongetwijfeld zijn die door de mazen van het net glippen. Het is in ieder geval niet bekend of Spotify regelmatig maatregelen treft. Dat gebeurt allemaal achter de schermen, zoals zo vaak in de muziekindustrie.
Spotify kan die tracks toch gewoon verwijderen?
Dat lijkt de oplossing, maar zo eenvoudig ligt het niet. Wie kan aangeven waar de grens ligt tussen rustgevende muziek van artiesten als bijvoorbeeld Joep Beving of Hania Rani en de rustgevende tracks van Strange Fruits of Dogs Music? Spotify laat zich niet in deze rol dwingen. Lijkt me terecht. Bovendien zit niemand te wachten op censuur van muziek.
De grens van 30 seconden verlaten of verleggen dan?
Lijkt een doeltreffende ingreep. In ieder geval zal dit tijdelijk een aantal tracks van vergoeding uitsluiten. Maar elke andere grens zal er direct toe leiden dat ook de makers van de functionele opnieuw het randje gaan opzoeken. Er wordt ook wel gepleit voor een Pro Rata Temporis systeem, waarbij de vergoeding afhangt van het aantal minuten dat een track wordt beluisterd. Het al genoemde Fruits Music sorteert blijkbaar al voor op zo’n maatregel, want de nieuwste albums uit hun stal bevatten nummers van rond de 3 minuten tot soms wel 30 minuten.
Voorzien in een behoefte
Laten we er vanuit gaan dat er geen sprake is van fraude. Je kunt je dan wel ergeren aan het bestaan van deze tracks, maar je moet vooral niet uit het oog verliezen dat er blijkbaar behoefte bestaat aan rustgevend geluid. Ze worden niet voor niets zoveel gestreamd. Het zijn uiteindelijk wel de Spotify gebruikers die zoveel streams genereren. Twijfel je aan het bestaan van deze behoefte? Lees de comments eens bij deze 8 uur durende regenbui op YouTube.
Spotify met boter op het hoofd?
Spotify zelf zit ook in de markt van de ontspanningsmuziek. Zoek maar eens op “Relaxing” en kijk in de resultaten naar de playlists. Hoeveel zie je er niet van Spotify zelf?
Niet zo vreemd toch dat boze tongen beweren dat veel van de in die lijsten opgenomen artiesten niet echt bestaan? Lees dit artikel over Fake Artists op Spotify maar eens. Het lijkt allemaal een broeinest voor complottheorieën. Zou ook kunnen zijn dat het een bewuste tegenzet van Spotify is om de zuiver op geld gerichte figuren in de wielen te rijden: fighting fire with fire?
Ook jij financiert onbewust de relaxstreams
Dat er gebruikers zijn die deze tracks graag afspelen. Op zich prima – vrijheid blijheid- maar laten ze er dan ook alleen zelf voor betalen. Dat is wel zo eerlijk. Realiseer je je wel dat je nu ongewild ook de makers van deze tracks financiert? Ik heb geen idee hoe groot het marktaandeel van de relaxstreams is, maar stel het is 5%. In het huidige Pro Rata systeem gaat het geld van alle abonnementen in een pot. Spotify pakt daar 30% uit en de resterende 70% wordt onder rechthebbenden (labels en artiesten) verdeeld op basis van het aantal streams. In mijn aanname gaat dus 5% van deze pot naar de makers van relaxstreams. Teruggerekend naar jouw abonnement, gaat dus € 7,- naar de te verdelen poet. 5% daarvan, dus 35 cent gaat elke maand naar de relaxmuziekindustri. Zelfs als je nooit zo’n track afspeelt.
Toch maar UCPS invoeren?
Mooie reden om toch het User Centric Payment System in te voeren. Dan gaat je geld alleen naar de makers van relaxstreams als je ook zelf deze streams gebruikt.
Nu begrijp ik ook waarom Lucian Grainge zo tegen UCPS is. Het relaxgenre is serious business waarin miljarden omgaan. Dat gaat nu in het huidige Pro Rata systeem al ten koste van zijn marktaandeel maar met UCPS zou dat nog erger uitpakken. ‘It creates a different set of imbalances‘ noemt hij dat. Grappig dat Stef van Vugt van Fruits Music wel voorstander is van UCPS ondanks dat dit ook voor hem ongunstig zou kunnen zijn. In het interview met MusicBusinessWorld verklaart hij:
I feel like [a switch to user-centric] is the right move for the music industry. But just user-centric alone will not be enough to fix what [Fruits Music] has highlighted to be wrong with the music industry.
Nog wat persoonlijke losse ideetjes om het tij een beetje te keren:
Als gebruiker playlists uitsluiten van vergoeding.
Je hebt sinds kort in Spotify ook de mogelijkheid om een bepaalde playlist niet te laten meetellen voor je muzieksmaakprofiel.
Kan Spotify daar niet aan koppelen dat de nummers in deze playlist ook geen geld opleveren voor de makers?
Replayfunctie aanpassen
Spotify zou daarnaast iets kunnen doen door continue streamen onmogelijk te maken door de Replayfunctie er uit te slopen of te beperken. Helpt in ieder geval een beetje. Een nachtje een playlist op repeat zetten terwijl je slaapt is dan niet meer zo eenvoudig.
Wie heeft de echte oplossing?
Ik geef toe het zijn niet meer dan wat noodverbandjes. Er moet echt iets groters gebeuren om de rot uit het systeem te krijgen. Ik ben een groot fan van streaming. Muziek als water uit de kraan, dat maakte Spotify tot de ideale oplossing voor muziekliefhebbers. Triest om te zien dat bij vele makers van echte muziek de geldkraan niet stroomt maar druppelt. Mede dankzij “handige jongens” die de boel verpesten voor iedereen behalve zichzelf.
Naschrift
Ik had nooit gedacht dan een duik in de functionele “muziek” een heel andere kijk op streaming zou geven. Ik viel van de ene verbazing in de andere. Kijk de rete interessante eerste afleveringen van de Netflixserie The Playlist over de opkomst van Spotify eens. Daniel Ek zal bij het opzetten van Spotify niet hebben vermoed dat zijn muziekdienst op deze manier zou uitgroeien tot een easy moneymaker voor functionele muziek. Ik laveerde tussen woede, verbazing, frustratie, teleurstelling en soms ook bewondering.
Blijkbaar was ik niet de enige. In 2021 besteedde de podcast de Machine al aandacht aan de wereld van de ontspanningsmuziek. Interessant verhaal.
Waarom is er zoveel behoefte aan rustgevende muziek? Wat zegt dat over onze maatschappij? Ik wordt er zeker niet vrolijk van.
Ik moet tot slot nog een bekentenis doen: tijdens het schrijven van dit artikel had ik vaak een regenbui op mijn oortjes. Wel die zonder reclameonderbrekingen op YouTube. Het werkt echt, ik kon me prima concentreren. Ik ga die even rippen, kan ik hem zonder te betalen onbeperkt afspelen. Wil je een kopietje hebben?
