Hij gaat deze week weer van start de Top 2000. Wat er in de laatste minuten voor 2026 wordt afgespeeld is geen verrasing. Dat is al jaren hetzelfde liedje. Als we destijds Spotify hadden gehad zou Bohemian Rhapsody nooit zo’n succes zijn geworden. Een onhoudbare stelling? Toch zou dit zomaar gebeurd kunnen zijn. Laat ik het even uitleggen.
De tijden van verrassing
In de periode voor Spotify ontdekte je muziek vooral via de radio. Het was toen niet ongewoon je favoriete muziekstijl te beschrijven als “alles behalve Nederlandstalig of disco” Twee door een enorme kloof gescheiden genres, een kloof die werd gevormd door de wereld van top 40 en alternatieve radio. Op de meer alternatieve stations werd je opeens geconfronteerd met muziek van Radiohead, Nirvana of Pearl Jam. Het waren verrassingen die in het begin nog ver buiten je muzieksmaak lagen en die je later bent gaan omarmen. Zo maakten die artiesten en hun muziekstijl toch de sprong naar de wereld van de Top 2000. Binnen Spotify is het verrassingselement verdwenen. Je muzieksmaakprofiel in Spotify houdt alle daarvan afwijkende muziek buiten de deur.
Spotify en de Top 2000 hebben het volgende gemeen: een feest van de herkenning. Geen feest van de ontdekking.
De bubbel van Spotify: Meer van hetzelfde
Veel gebruikers zetten Spotify aan en slingeren één van vele kant-en-klare playlists op. Deze worden aangemaakt op basis van jouw muzieksmaak. Je hoort dus eigenlijk altijd meer van hetzelfde. Gebruikers claimen vaak dat ze nieuwe artiesten ontdekken door de Discovery lijsten. Nieuwe artiesten wel, maar nieuwe muziek? Het algoritme stuurt je altijd richting je al bestaande voorkeuren. Het creëert een muzikale bubbel waarbinnen je niet meer wordt verrast door iets compleet afwijkends.
Je muzieksmaak wordt niet verder ontwikkeld. Spotify moedigt passief luisteren aan door je bij het openen van de app direct een hele serie kant-en-klare playlists voor te schotelen. Er zijn op Spotify natuurlijk ook playlists die handmatig en door echte mensen zijn gemaakt en dus wel verrassingen bevatten, maar die lijsten zijn niet makkelijk te vinden. Je moet echt op zoek en dat doet het gros van de gebruikers niet.
Top 2000
Bohemian Rhapsody – of je er nu van houdt of niet- is zo’n nummer dat destijds ver buiten de lijntjes van je smaakprofiel in Spotify kleurde. Daardoor zou het waarschijnlijk nooit in je Discover Weekly of andere aanbevelingen zijn verschenen. Dus als we destijds Spotify zouden hebben gehad en alleen luisterden naar dat wat die streamingdienst ons voorschotelde, had de Top 2000 er misschien heel anders uitgezien.
Prik de bubbel door en ga echt ontdekken
Met alleen Spotify mis je dus misschien ongemerkt een hele boel interessante muziek. Je muzieksmaak ontwikkelt zich niet.
Zet nu eens niet die met vooral singer-songzijkers gevulde Koffiehuis playlist op. Breek uit je muziek bubbel. Zet de radio aan of zoek een internet radiostation. Ik kan je Radio Paradise en Ice Radio aanbevelen. Om meteen ook wat schaamteloze zelfpromotie te doen: kijk eens wat mijn laatste creatie Spotlight je voorschotelt of luister de playlist eens die ik zelf wekelijks voor de Facebookgroep Weetjes over Popmuziek maak. Hij is gevuld met de songs die de muziekliefhebbers daar posten en dat kan echt van alles zijn. Diverser vind je het vrijwel nergens, zelfs niet op de radio. Aan deze playlist komt geen enkel algoritme te pas. Hij is dus absoluut niet bepaald door je eigen muzieksmaak.
Hij staat trouwens ook op YouTube. Die versie is wat uitgebreider doordat er ook allerlei live opnames tussen zitten die op Spotify niet zijn te vinden.
Deze lijsten staan bij mij elke week op. Ik geniet er steeds weer van. Het levert me veel nieuwe favorieten op. Misschien hebben jullie hier ook wat aan. Veel luisterplezier!
