Nederland is een downloadparadijs. Van onze wetgever mogen we alle muziek en video downloaden en kopiëren, zelfs als de leverancier illegaal opereert. De enige restrictie is dat je de bestanden alleen zelf mag gebruiken. Doorverkopen of op een andere manier verspreiden is uit den boze.
De platenindustrie is natuurlijk niet blij met zo’n soepel beleid. De NVPI (Nederlandse Vereniging van Producenten en Importeurs van beeld- en geluidsdragers) heeft in mei opgeroepen tot een verbod op het downloaden van illegale aanbieders. Minister Hirsch Ballin heeft deze week aangegeven dat hij dit gaat onderzoeken. Deze aankondiging veroorzaakte een spervuur van speculaties. ‘Het downloaden van muziek en films via internet wordt verboden’, concludeert jurist Christiaan Alberdingk Thijm. Hij is niet de eerste de beste, want Alberdingk Thijm verdedigde in het verleden onder andere de belangen van KaZaA. Tweede kamerlid Ada Gerkens ziet dat anders. Zij heeft van de minister te horen gekregen dat de uitzondering die geldt voor downloaden voor eigen gebruik overeind blijft.
Waarom eigenlijk deze uitzondering?
De voornaamste reden is dat de wetgever het niet wenselijk vindt dat consumenten die in beslotenheid van hun woning downloaden worden gecontroleerd. Je zou anders een soort copyrightspolitie moeten oprichten die in het donker langs de huizen sluipt op zoek naar downloadende overtreders. Daar moet ik zeker niet aan denken, al zie ik er wel een geweldig format in voor een TV-programma. De copyrightspolitie die met een cameraploeg een huis binnenstormt en een brave huisvader betrapt die net via LimeWire de originele versie van De Vogeltjesdans zit te downloaden. Lijkt me geweldige TV.
Een andere reden is dat een consument volgens de minister ook moeilijk kan beoordelen of een bron legaal of illegaal is. Kom op zeg, iemand die via een p2p-programma of via de nieuwsgroepen een officiële cd of dvd gratis kan downloaden weet donders goed dat de bron illegaal is. Het wordt moeilijker als de aanbieder geld vraagt. Neem bijvoorbeeld MP3Sparks, voorheen beroemd als Allofmp3. Ik heb me verdiept in alle juridische ins en outs van deze aanbieder, maar kan ook geen zekerheid bieden over de (il)legaliteit van deze muziekdienst. Alleen in zo’n geval kan ik me nog voorstellen dat je als consument het voordeel van de twijfel krijgt.
Stel dat downloaden inderdaad illegaal wordt
Gaat dat wat uitmaken voor de dagelijkse praktijk? Natuurlijk niet, het lukt nu al niet het illegale aanbod uit te bannen, laat staan dat je de veel grotere groep downloaders met succes kunt aanpakken. Zo’n regel is niet te handhaven. Gelukkig ziet de Nederlandse platenindustrie dat ook wel in. Zij zien het verbod als een belangrijke stap die in ieder geval een norm stelt. Als downloaden van illegale bronnen onrechtmatig is mag het gratis downloaden niet langer worden aangemoedigd door computerbladen, kranten en websites. Daar zit wat in, al vraag ik me af of dat wel het gewenste effect heeft. Elke internetter weet de weg nu toch wel te vinden. Wat kan men dan eigenlijk doen tegen informatie op buitenlandse sites? Waar begint aanmoedigen en waar houdt informatievoorziening op? Mag ik dan niets meer vertellen over LimeWire waarmee je ook 100% legaal kunt up- en downloaden? Het wordt er dus allemaal niet duidelijker op.
Wat mij betreft mag de huidige riante regeling blijven. Dan weet je als consument tenminste zeker waar de grenzen liggen. Iedereen kan dan voor zichzelf bepalen hoever hij wil gaan in het uitbuiten van het recht op een thuiskopie. Aan regels die niet kunnen worden gehandhaafd heeft niemand iets. Als de platenindustrie gratis downloaden wil ontmoedigen moeten ze maar zelf met een echte oplossing komen. Zij zijn toch van nature de creatieve jongens? Tot op heden zijn ze voornamelijk creatief in anderen voor hun karretje spannen.
Is dat gratis downloaden wel zo’n groot probleem?
Je kunt je nog afvragen of er wel maatregelen nodig zijn. De NVPI jubelde deze week nog dat de dalende trend is doorbroken. In Nederland besteedden we in het eerste half jaar van 2007 net zoveel aan muziek video en games als in dezelfde periode vorig jaar. Ondanks al het gedownload doen ze het dus niet zo slecht. Een reden temeer om eens een charmeoffensief richting de consument te starten. Wij zijn nu wel lang genoeg voor dieven uitgemaakt.
