Donderdag 1 mei werden we verrast met een volledige aflevering van Lubach over Spotify. In het kader van Diepduik Donderdag deed Arjen een poging de volgende vraag beantwoorden: “Waar gaat ons abonnementsgeld van Spotify naar toe?”
Een leuke aflevering met interessante informatie, maar na afloop waren er toch de nodige open eindjes. De vraag “waar gaat ons geld naartoe” werd bovendien niet helemaal beantwoord. Na het zien van deze aflevering weet je nog steeds niet echt waar jouw geld precies naartoe gaat. Ik ga proberen de geldstroom nog wat meer gedetailleerd in kaart te brengen.
Wat doet Spotify met mijn maandelijkse betaling?
Als voorbeeld neem ik een Premium abonnement van momenteel € 12,99 per maand. Laten we eens kijken wat Spotify daarmee doet. Om te beginnen draagt Spotify netjes 21% BTW af aan de Nederlandse belastingdienst. Zo gaat er dus netto bij Spotify € 10,73 in de pot van Nederlandse Premium abonnementen. Spotify maakt namelijk potjes per abonnementsvorm en per land/markt (meer info). Vervolgens haalt Spotify 30% uit deze pot voor de kosten die Spotify als bedrijf moet maken voor infrastructuur, salarissen, marketing, etc. Daarna is 55% voor de artiesten/labels en 15% voor de componisten/tekstschrijvers. Die 15 % wordt voor Nederland overgemaakt aan BumaStemra, die dat geld verdeeld onder de componisten en tekstschrijvers. Hoe dat werkt legt BumaStemra haarfijn uit op hun website met een begeleidende video.
Vervolgens gaat Spotify elke maand per potje kijken hoeveel streams de gebruikers van die abonnementsvorm in die maand in totaal hebben gegenereerd. De 55% en 15% worden dan gedeeld door het totaal aantal streams van alle Nederlandse Premiumgebruikers in die maand. Er rolt dan een bedrag uit: de betaling per stream. Voor een stream van een Premiumgebruiker in Nederland is dat meestal iets minder dan een cent. De betaling per stream varieert dus per land en per abonnementsvorm. In bijvoorbeeld Turkije betaal je voor Premium nog geen 2 Euro, een Turkse Premium stream zal dus ongeveer 0,0015 cent opleveren. Als we al die verschillende bedragen van alle landen en abonnementen op één hoop gooien en dan een gemiddelde nemen kom je op ongeveer 0,04 cent per stream.
Weer even terug naar jouw Premium betaling.
Ex BTW betaal je € 10,73 per maand. 30% gaat naar Spotify zelf dus € 3,22, 55% naar artiesten en labels , dus € 5,90, en 15% naar componisten/tekstschrijvers, dus € 1,61.
Hoe wordt die € 5,90 voor labels en artiesten verder verdeeld?
Dat deel wordt opgesplitst op basis van het aantal streams. Zo’n beetje de helft van alle streams is muziek die eigendom is van de grote platenlabels. De andere helft gaat naar alle overige rechthebbenden zoals onafhankelijke (indy) labels en onafhankelijke artiesten. Maar er zijn nog een paar partijen die mee-eten uit deze ruif, de makers/eigenaars van relaxmuziek en de streaming fraudeurs. Over het percentage streams dat betrekking heeft op relaxmuziek zijn geen concrete cijfers bekend. Schattingen variëren van 5 tot 10%. Ook frauduleuze streams hebben naar schatting een aandeel van 5 tot 10%. Laten we als gemiddelde 7,5% aanhouden voor beide categorieën. Ik neem maar even aan dat de major labels geen relaxmuziek produceren en ook geen fraude met streams plegen, zodat relax streams en fake streams met name ten koste gaan van de onafhankelijke muziekmakers. De verdeling van jouw abonnementsgeld ziet er dan als volgt uit:
Het grootste deel van je geld gaat niet naar de artiesten die je luistert
Ergens in de genoemde bedragen zit het aandeel van jouw luisteractiviteiten. Het is maar net welke partij eigenaar is van de muziek die jij luistert. De keiharde waarheid is wel: je kunt streamen wat je wilt maar al speel je de hele maand muziek van één artiest dan gaat er slechts een klein deel van je geld naar die artiest. Je financiert sowieso elke maand de grote labels en wat nog erger is, fraudeurs en nepartiesten.
Kan dat niet anders?
Jammer dat Lubach dit onderwerp liet liggen en min of meer vertelde dat we maar met dit oneerlijke systeem moeten leren leven. Er zijn namelijk wel degelijk systemen te bedenken waarin je abonnementsgeld eerlijker wordt verdeeld. Ik zal de meest aantrekkelijke even uitleggen.
Alternatief 1: UCPS
Als Spotify per gebruiker een potje zou aanmaken, vervolgens alleen zou kijken naar de tracks die jij hebt gestreamd en de pot dan alleen over deze streams zou verdelen, komt jouw geld terecht bij jouw artiesten. Veel eerlijker en gunstiger voor met name minder bekende artiesten. Fraudeurs en relaxmuziek worden niet door jou gefinancierd, want jij luistert geen relaxmuziek. Dit systeem staat bekend als het User Centric Payment System.
Meteen invoeren zou je zeggen. Deezer en Tidal hebben al met UCPS geëxperimenteerd maar zijn daar onder druk van de grote labels mee gestopt. SoundCloud heeft op beperkte schaal nog een soort User Centric Payment System, maar laat het aan de artiest om hiervoor te kiezen. Die keuze zou naar mijn mening bij de gebruiker moeten liggen. Door de macht van de grote labels is UCPS zo goed als kansloos. Die grote labels vinden het huidige systeem wel best en zijn alleen op zoek naar methodes om hun inkomsten nog verder te vergroten.
Alternatief 2: Pay per stream
Wat nu als jet het hele systeem van abonnementen loslaat en vervangt door een prepaid systeem? Je koopt vooraf een bundeltje voor een x-bedrag en betaalt per stream. Je geld komt dan altijd terecht bij degene naar wie jij luistert, net als in de tijden van LP’s en CD’s maar dan met het gemak van streaming. Het goede nieuws, er zijn al muziekdiensten die dit systeem hanteren. Tune.fm en Resonate bijvoorbeeld of het Nederlandse initiatief TraXs dat eind dit jaar live hoopt te gaan. Deze diensten hebben alleen nog één groot nadeel, de catalogus is beperkt, ze hebben de grote labels en artiesten nog niet aan boord. De kans dat ze een miljoenenpubliek trekken is dus minimaal. Nog kleiner is de kans dat de grote labels zullen aanhaken.
In dit verband is het vermeldenswaardig dat Snoop Dogg naar aanleiding van zijn fittie met Spotify heeft beloofd zijn hele oeuvre op Tune.fm beschikbaar te maken. Helaas is het tot op heden bij één track gebleven. Bovendien heeft hij zijn nieuwste song Last Dance for Mary Jane weer gewoon op Spotify uitgebracht.
Barking at the wrong tree
Snoop Dogg werd door Arjen Lubach een beetje belachelijk werd gemaakt. Jammer want Snoop Dogg heeft wel degelijk een punt. Hij vertelde dat hij voor een miljard streams slechts 45.000 dollar heeft ontvangen. Dat zou misschien kunnen als Snoop alleen in Turkije is gestreamd, maar normaal gesproken moet een miljard streams toch 4 miljoen dollar opleveren. Arjen kan dan wel zeggen dat Snoop niet moet zeuren omdat hij tijdens de CD-tijd voldoende heeft verdiend. Maar wat moeten artiesten dan die geen CD-verleden hebben? Net als veel andere artiesten ontvangt hij bitter weinig voor zijn streams. Hij blaft alleen bij de verkeerde boom, het geld blijft meestal hangen in de boom van de platenmaatschappij. Veel platencontracten regelen namelijk dat een artiest slechts 20% van de streamingopbrengsten doorbetaald krijgt. Merkwaardig feit is wel dat Snoop Dogg zelf eigenaar is van zijn platenlabel Death Row Records. Hij zou dus wel moeten weten hoe het zit. Dat hij het niet helemaal scherp heeft…, ik kan er wel een oorzaak voor bedenken. Snoop is zeker niet de enige artiest die klaagt over lage vergoedingen. Meestal is hun label de boosdoener die op basis van het platencontract recht heeft op het grootste deel van de streamingopbrengsten.
Hoe zit het bij de concurrenten van Spotify?
Betalen die ook zo slecht en hebben die ook veel last van fraude? Een aantal andere muziekstreamers betaalt meer per stream dan Spotify. Koploper is Qobuz die per stream gemiddeld $ 0,018 betaalt. Hoe is dat grote verschil te verklaren? Ten eerste heeft Qobuz geen gratis versie. Bij Spotify worden de streams van de gratis gebruikers betaalt vanuit de inkomsten uit reclame, die inkomsten liggen veel lager dan de inkomsten uit abonnementen. Gevolg is dat uitbetaling per stream in het geval van gratis gebruikers veel lager ligt, wat de gemiddelde uitbetaling drukt. Qobuz trekt bovendien een ander publiek. Het zijn gebruikers die gesteld zijn op hoge kwaliteit audio. Deze groep luistert minder naar playlists en is meer georiënteerd op albums. Ook luisteren zij veel minder naar relax muziek, zodat ze niet urenlang muziekbehang hebben aanstaan. Gevolg is minder streams, waardoor de betaling per stream hoger uitpakt. Qobuz is de best betalende maar er zijn er ook die per stream nog minder uitkeren dan Spotify. Bijvoorbeeld YouTube en SoundCloud.
Meer weten over de verschillen per dienst? Onze streamsvergelijker biedt nog veel meer vergelijkingsmateriaal.
Streamingdiensten en betalingen, het blijft een fascinerend onderwerp. Ik zal er ongetwijfeld nog vaak op terugkomen.
Heb je vragen of ideeën, laat het weten.
